Thực hiện Kế hoạch số 2212/KH-SGDĐT ngày 02/8/2024 của Sở Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) tỉnh Sóc Trăng về khảo sát sức khoẻ tâm thần học sinh trung học phổ thông (THPT) trên địa bàn thành phố Sóc Trăng, huyện Cù Lao Dung và thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng, trong tháng 9 năm 2024, Sở GDĐT đã tiến hành khảo sát 720 học sinh THPT tại các Trường: THPT chuyên Nguyễn Thị Minh Khai, THPT thành phố Sóc Trăng, THPT Đoàn Văn Tố, THPT An Thạnh 3, THPT Ngã Năm, THPT Mai Thanh Thế.
Nội dung khảo sát tập trung vào 5 biểu hiện của học sinh: Biểu hiện cảm xúc (buồn rầu, thất vọng, cáu gắt, tức giận, suy nhược, sợ hãi, lo lắng, mất quan tâm thích thú, ngại giao tiếp bạn bè), biểu hiện hành vi (mất tự chủ, mất trật tự, vi phạm nội quy, bỏ học, gây hấn), biểu hiện sự tăng động (căng thẳng, bồn chồn, luôn ngọ nguậy, hấp tấp, không thể tập trung chú ý để làm một việc gì đến nơi đến chốn), khó khăn trong quan hệ bạn bè (cách biệt, thích một mình, ít quan hệ, thiếu hoà hợp, không được các bạn yêu mến), khó khăn trong quan hệ xã hội.
Kết quả khảo sát cho thấy có 27,4% học sinh có vấn đề về sức khoẻ tâm thần chung, 22,4% học sinh nghi ngờ có vấn đề sức khoẻ tâm thần; 20,1% học sinh có vấn đề về quan hệ bạn bè, 27,4% học sinh có vấn đề về cảm xúc, 9,3% học sinh có vấn đề về hành vi. Tỉ lệ học sinh có vấn đề về sự tăng động chiếm 6,8%. Có 4,4% học sinh gặp vấn đề về quan hệ xã hội.
Qua khảo sát, nhiều học sinh mong muốn cải thiện sức khoẻ tâm thần. 83,9% học sinh mong muốn được cha mẹ quan tâm, hiểu, chia sẻ; 81,4% mong muốn cha mẹ không áp đặt, đưa ra những yêu cầu quá cao mà không suy tính đến khả năng của con và 83,1% học sinh mong muốn không bị cha mẹ so sánh với các bạn khác. 94,6% học sinh mong muốn giáo viên tạo không khí thoải mái ở trường; 85,7% học sinh mong muốn được giáo viên quan tâm, thân thiện và hiểu các em; 85,3% học sinh mong muốn nhà trường tổ chức nhiều hoạt động thể thao, văn nghệ, trải nghiệm, giáo dục kỹ năng sống; 80,3% học sinh mong muốn nhà trường có phòng tham vấn tâm lý và giáo viên tư vấn để hỗ trợ học sinh khi gặp khó khăn.
Sở GDĐT tỉnh Sóc Trăng đề xuất nhiều giải pháp cải thiện sức khoẻ tâm thần học sinh. Trong đó, đối với trường học, Sở GDĐT đề xất các giải pháp sau:
- Tạo môi trường học tập an toàn và tích cực; trong đó, tạo cơ hội cho học sinh được đưa ra quyết định, tôn trọng ý kiến của học sinh; phòng tránh bạo lực học đường; tạo môi trường thân thiện, tin tưởng, khoan dung, hợp tác, cảm thông, lấy học sinh làm trung tâm; giảm áp lực thành tích, điểm số, chú trọng phát triển tài năng và thế mạnh của cá nhân; biểu dương các học sinh đạt thành tích và đoàn kết; xây dựng khu tập luyện thể chất để học sinh có thể luyện tập trong và ngoài giờ học.
- Xây dựng văn hoá học đường tích cực; xây dựng văn hóa ứng xử, giao tiếp, tạo dựng lòng tin và sự tôn trọng giữa các mối quan hệ để học sinh sẵn sàng chia sẻ cảm xúc và ý kiến của mình mà không lo sợ bị phán xét; ban hành các nội quy, quy định của nhà trường về đảm bảo an toàn về thể chất và tinh thần cho học sinh; đảm bảo học sinh, giáo viên và các cán bộ trong trường có hành vi thân thiện, tôn trọng và quan tâm lẫn nhau; quan tâm tới nhu cầu học tập và xã hội của học sinh, trong đó chú trọng các học sinh có hoàn cảnh đặc biệt; tạo môi trường để học sinh kết nối với nhà trường.
- Lồng ghép, tích hợp các chủ đề về sức khoẻ tâm thần trong các hoạt động trong và ngoài giờ học; tăng cường các hoạt động ngoại khoá, thể thao, văn nghệ; tăng cường giáo dục kỹ năng sống, dạy cho học sinh biết tôn trọng và hiểu về sự đa dạng, khác biệt và riêng tư; tổ chức các hoạt động giáo dục, chuyên đề về tâm lý để học sinh được học và thực hành các kỹ năng tâm lý - xã hội.
- Phối hợp với cha mẹ học sinh trong các hoạt động và quá trình ra quyết định của nhà trường. Có cơ chế liên lạc thường xuyên giữa cha mẹ học sinh và giáo viên. Phối hợp với các dịch vụ y tế, xã hội của địa phương để hỗ trợ và nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần cho học sinh và giáo viên. Cung cấp các địa chỉ tin cậy để tư vấn và cung cấp dịch vụ y tế, chăm sóc, bảo trợ xã hội cho học sinh và gia đình.
- Phát triển các hoạt động tư vấn tâm lý; xây dựng phòng tư vấn tâm lý tại trường, nơi học sinh có thể đến để chia sẻ vấn đề cá nhân trong không gian riêng tư và an toàn; thành lập tổ tư vấn tâm lý tại trường học; thiết lập đường dây nóng hỗ trợ tâm lý dành cho học sinh; thực hiện các hoạt động tư vấn, hỗ trợ cho học sinh khi gặp vấn đề khó khăn về nhận thức, cảm xúc, hành vi và các mối quan hệ xã hội ảnh hưởng đến quá trình hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất.